Sektor publiczny obejmuje instytucje o zróżnicowanym charakterze. Niektóre z nich powstały w celu zagwarantowania obywatelom dostępu do służby zdrowia, edukacji czy kultury. Podstawą funkcjonowania innych jest dbanie o bezpieczeństwo życia w państwie czy przestrzeganie obowiązującego prawa. Dużą wagę państwo przykłada do zapewnienia potrzeb edukacyjnych i kulturalnych mieszkańców. Temu służą różnego rodzaju instytucje kulturalne działające w ramach sektora publicznego jak muzea, biblioteki i teatry. O rozwoju edukacji, ale też w pewnym stopniu kultury decydują badania naukowe. Na dużą skalę prowadzą je nie tylko ośrodki akademickie, ale też Polska Akademia Nauk (PAN). Do zadań tej instytucji należy promowanie najnowszych osiągnięć nauki, w tym też z dziedzin istotnych dla funkcjonowania całego kraju.
Na pierwszy etap działalności PAN w latach pięćdziesiątych XX wieku duży wpływ wywierała polityka. Tłumaczono to prostszym sposobem finansowania prowadzonych badań naukowych, które bardzo często skupiały się wokół spraw ważnych z punktu widzenia państwa. Z upływem lat zadania tego ośrodka naukowego trochę się rozszerzyły. Najważniejszym punktem nadal pozostają badania, ale równie istotne jest popularyzowanie ich wyników, a także organizowanie różnych form kształcenia w tym studiów doktoranckich. Nad realizacją misji PAN czuwają nie tylko naukowcy pochodzący z Polski. Każdy z nich to bez wątpienia wybitny specjalista w wybranej przez siebie dziadzinie wiedzy. W zależności od tego pracuje w ramach jednego z pięciu wydziałów, jakie tworzą całą Akademię i prowadzą badania z zakresu nauk humanistycznych i społecznych, biologicznych i rolniczych, ścisłych, technicznych lub medycznych. Na wszystkich wydziałach aktywnie działają komitety naukowe, organizujące spotkania badaczy danej dyscypliny z krajowych i międzynarodowych ośrodków naukowych. W skład każdego wydziału wchodzi wiele instytutów naukowych, ukierunkowanych na prowadzenie specjalistycznych badań w określonej dziedzinie nauki. Ponadto ważną rolę w PAN odgrywają pomocnicze jednostki takie jak muzea, biblioteki, archiwum, ogród botaniczny czy stacja badawcza. Z jednej strony wspierają one codzienną pracę badawczą naukowców, z drugiej zaś sprzyjają upowszechnianiu wiedzy, oferując przykładowo lekcje muzealne dla najmłodszych czy zwiedzanie wystaw jak Muzeum Ziemi PAN w Warszawie.
Funkcję pomocniczą można też przypisać zagranicznym stacjom naukowym. Ośrodki tego typu działają w Wiedniu, Berlinie, Rzymie, Moskwie, Kijowie i Paryżu. W kraju działa z kolei osiem regionalnych oddziałów PAN. Skupiają się one na propagowaniu nauki w danym regionie, a także zapewniają miejscowym uczelniom wyższym możliwość bliższej współpracy. Akademia niemal od początku swego istnienia dużą wagę przywiązywała do wspierania młodych talentów polskiej nauki. Dlatego też istotne miejsce w strukturach instytucji zajmuje Akademia Młodych Uczonych. W jej ramach członkowie- naukowcy mogący pochwalić się stopniem naukowym doktora- organizują debaty i konferencje naukowe poświęcone wybranym dyscyplinom wiedzy.
Nad porządkiem prac PAN i wytyczaniem podstawowych tendencji jej działania w zakresie naukowym, edukacyjnym czy wydawniczym czuwa organ zwany Zgromadzeniem Ogólnym.