Zapewnienie realnego bezpieczeństwa swoim obywatelom jest jednym z podstawowych obowiązków każdego państwa. Aby działania takie mogły być w pełni skuteczne, konieczne jest powołanie odpowiednich instytucji nie tylko na skalę ogólnokrajową, ale także w lokalnym wymiarze. Przykładem może być tutaj straż gminna.
Wyjaśnienie pojęcia
Pojęcie straż gminna jest stosunkowo mało znane. Wynika to z faktu, że nie w każdym państwie taka organizacja znalazła prawo bytu. W Polsce termin ten jest często używany zamiennie ze sformułowaniem straż miejska, a tej instytucji nie trzeba chyba szerzej nikomu przedstawiać. Straż gminna może zostać zdefiniowana jako instytucja powoływana po to, aby kontrolować przestrzeganie porządku publicznego. Jej wyróżnikiem jest to, że nie podlega władzy centralnej, a lokalnym jednostkom samorządowym. W związku z tym jej uprawnienia są dużo skromniejsze, niż ma to miejsce w przypadku państwowej policji. Sytuację prawną tej formacji reguluje ustawa z 2013 roku o strażach gminnych. Zaglądając do tego aktu można dowiedzieć się, że jej nazwa jest zależna od organu, który ją powołuje. W miastach, którymi rządzi burmistrz bądź prezydent, używa się sformułowania straż miejska. Wymaga się, aby aby osoby zatrudnione w niej nosiły odpowiednie mundury, które charakteryzują się występowaniem na nich czarno-żółtej szachownicy. Oznakowanie dotyczy także pojazdów służbowych, którymi porusza się straż gminna. Muszą być one srebrne z pasem żółto- granatowej szachownicy.
Zadania
Ze względu na fakt, iż straż gminna jest powoływana przez radę miasta bądź gminy, a nie przez organy na szczeblu centralnym, zakres jej uprawnień jest znacznie skromniejszy, niż w przypadku państwowej policji. Nie oznacza to jednak, iż jej funkcjonariusze nie mają co robić w czasie pełnienia służby. Do wykonywanych przez nich zadań należy przede wszystkim dbanie o ład i porządek w miejscach publicznych, a także ochraniać obiekty użyteczności publicznej. Straż gminna posiada także pewne uprawnienia odnoszące się do egzekwowania przepisów ruchu drogowego. Jest jedną ze służb, która ma działać w przypadku sytuacji kryzysowych, nie tylko im zapobiegając, ale także usuwając wywołane nimi skutki. Strażników można często spotkać podczas doprowadzania osób których stan wskazuje na spożycie alkoholu ponad zalecane dawki do izby wytrzeźwień. Zajmują się również eskortowaniem przewożonych pieniędzy, dokumentów i innych wartościowych przedmiotów.
Uprawnienia
Temat kompetencji, które są udziałem straży miejskiej, jest ostatnio szeroko dyskutowany. Z całą pewnością można powiedzieć, że straż gminna może w uzasadnionych przypadkach żądać okazania dokumentów, udzielić pouczeń, nakładać grzywny w postępowaniu mandatowym. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby jej funkcjonariusze obserwowali i rejestrowali przy pomocy specjalistycznego sprzętu wydarzenia publiczne oraz żądali udzielenia niezbędnej pomocy instytucjom państwowym.
Podsumowanie
Straż gminna jest instytucją, którą często można spotkać na ulicach polskich miast. Sama ich obecność gwarantuje zachowanie spokoju i porządku w miejscach publicznych.
